W Raciążu od 2002 roku działa Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Raciąskiej „Ziemowit”, które zrzesza 30 członków. Celem działalności stowarzyszenia jest prowadzenie własnych prac badawczych nad przeszłością i stanem obecnym ziemi raciąskiej, budzenie wśród społeczeństwa poszanowania dla zabytków i pamiątek, zachęcanie do ich gromadzenia i zabezpieczenia, ochrona zabytkowych nagrobków oraz opieka nad mogiłami zasłużonych spoczywających na cmentarzach.
W kwietniu 2019 roku zostało oficjalnie potwierdzone w Krajowym Rejestrze Sądowym powołanie nowego zarządu Towarzystwa.
- Działania jakie podjęliśmy, jako zarząd to przede wszystkim uporządkowanie wewnętrznych spraw stowarzyszenia, następnie po fazie wstępnej określającej zasady i obszar tematyczny naszej działalności przeszliśmy do działalności merytorycznej, której przejawem jest m.in. podtrzymywanie tradycji udziału w uroczystościach państwowych i lokalnych, spotkanie z Markiem Gierlachem – archeologiem na temat historii grodu Raciąskiego w Raciążu zlokalizowanego na tzw. „Wodnej Górze” - powiedział nowy prezes Towarzystwa, Artur Adamski. - Przybliżona została historia, wzmianki prasowe, efekty prowadzonych prac archeologicznych, czego efektem było złożenie wniosku o uzyskanie zgody od konserwatora zabytków na prowadzenie prac poszukiwawczych na ziemiach Raciąskich. W spotkaniu wzięło udział kilkunastu członków stowarzyszenia oraz zaproszeni goście. Po przygotowanej prezentacji odbyła się żywa dyskusja na temat historii, stanu obecnego oraz planów związanych z pozostałościami grodziska – uściślił.
Podstawowym celem poszukiwań prowadzonych przez Towarzystwo jest zlokalizowanie terenów pól bitewnych na podstawie znalezionych artefaktów z okresu powstania listopadowego. Bitwa ta rozegrała się 23 lipca 1831 roku i określana jest jako „Bitwa pod Raciążem”.
- Efektem pierwszych poszukiwań było odkrycie 75 artefaktów z różnych okresów historii, w tym oczywiście z okresu bitwy (kule muszkietowe, monety). Najstarsze znaleziska to srebrne monety z czasów panowania Zygmunta I Starego szeląg elbląski i półgrosz Kraków – wyjawia prezes Artur Adamski. - Dokładne lub zbliżone określenie pola walk pozwoli na dokładniejsze opisanie w publikacji, którą planujemy wydać w 190 rocznicę tych wydarzeń w 2021 roku. W tą samą rocznicę pragniemy również upamiętnić w sposób szczególny w miejscu walk, tablicą informacyjną oraz pomnikiem ku czci poległych żołnierzy - dodaje.
Towarzystwo podejmuje współpracę z organizacjami pozarządowymi m.in. Jednostką Strzelecką 1006 Płońsk, Jednostką Strzelecką 1863 Unieck, Plutonem Strzeleckim Raciąż, Regionalnym Stowarzyszeniem Twórców Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Stowarzyszeniem Seniorów Emerytów i Rencistów oraz jednostkami samorządowymi: Miasto i Gmina Raciąż i szkołami zarówno z terenu Raciąża, jak i z powiatu płońskiego. Współpraca została podjęta w celu organizacji wspólnymi siłami kilku wydarzeń, spotkań i pomysłów.
W tym roku Towarzystwo planuje zrealizować lub włączyć się w realizację kliku różnych wydarzeń i projektów, m.in. dotyczących kreowania postaw patriotycznych, historii i dziedzictwa ziemi raciąskiej czy projekcie dotyczącym propagowania zasad bezpieczeństwa wśród różnych grup wiekowych.
