Na Mazowszu z wigilijnym dniem wiązały się liczne wierzenia, przesądy i zabiegi magiczne. W tradycji ludowej wydarzenia tego dnia miały konsekwencje w nadchodzącym roku. Domownicy zwracali szczególną uwagę na zachowania, gesty, czy wykonywane czynności – mówi Justyna Cieszyńska z Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.
Dla dusz bliskich zmarłych pozostawiano jedno wolne nakrycie, wierząc że mogą w tym dniu odwiedzić dom. Wieczerzę wigilijną rozpoczynała ceremonia dzielenia się opłatkiem i składania sobie życzeń. Natomiast zwyczaj obdarowywania się prezentami pojawił się w XIX wieku, a do lat 20-tych XX wieku miały one charakter symboliczny. Były to chowane w siano pod obrus przez rodziców drobne pieniądze, grzebyk, scyzoryk, wstążka, spinka do włosów, chustka czy po prostu słodkie bułki albo pierniki. Po kolacji śpiewano kolędy, a później obowiązkowo uczestniczono w pasterce.
